Drysau Agored - Caer Rufeinig Segontium

Cadarnle Rhufeinig a ddaeth yn rhan o chwedl Gymreig.

Sefydlwyd y gaer hon, gafodd ei lleoli’n strategol ar gyrion yr Ymerodraeth Rufeinig, bron i ddwy fil o flynyddoedd yn ôl, ac am dros dri chan mlynedd bu’r lle yn ferw o fywyd.

Seiliwyd Segontium gan Agricola yn OC77 wedi iddo lwyddo’n giaidd i rwystro gwrthryfel gan y llwyth brodorol a elwid yr Ordofigiaid. Roedd y gaer, a fwriadwyd ar gyfer dal catrawd o 1,000 o filwyr traed cynorthwyol, wedi’i chysylltu â'r prif ganolfannau llengol yng Nghaer a Chaerllion gan ffyrdd Rhufeinig.

Diolch i ddarnau arian a gloddiwyd, gwyddom fod y Rhufeiniaid wedi aros tan tua 394 OC – ni chafodd unrhyw gaer arall yng Nghymru ei dal am gyhyd. Roedd Segontium nid yn unig yn rheoli mynediad i Fôn ffrwythlon a mwynol gyfoethog, ond yn ddiweddarach bu’n gyfrwng i amddiffyn arfordir Cymru rhag môr-ladron Gwyddelig.

Ymhell wedi ymadawiad olaf y llengoedd, daeth Segontium yn rhan o chwedloniaeth y Cymry dan yr enw Caer aber Seint – ‘y gaer wrth geg afon Seiont' – a cheir cyfeiriad ati yn ‘Breuddwyd Macsen Wledig’, un o chwedlau hynafol y Mabinogi.

Teithiau tywys am 10am (Cymraeg) a 12pm (Saesneg).